Bronnen: Handboek Triggerpoint-Therapie, Clair Davies met Amber Davies; nieuwe zonekaarten door Luc Pevenage; Integrale Voetreflexologie van Greetje Van den Eede; Inge Dougans, Reflexology – the 5 elements and their 12 meridians – a unique approach.
Dit artikel verschijnt binnenkort in De Reflexoloog, het vakblad van het NVBR.
Inleiding
In de reeks over de verschillende voetspieren besteed ik in dit artikel aandacht aan een groep van drie ( soms vier) spieren onder de naam peroneus, wat pen betekent, peroneus longus, brevis en tertius. De groep ligt aan de laterale zijde van het onderbeen tegen het kuitbeen.
Elk van die spieren heeft een rol te spelen in ons primair bewegingsapparaat ( proneren van de voeten) en kunnen pijnsignalen geven die wanneer we als reflexoloog niet opletten verkeerdelijk voor een reactie in de behandeling kunnen aanzien worden.
Personen die heel gemakkelijk hun voeten omslaan hebben vaak verzwakte peroneus spieren.
De drie spieren delen wel hun naam, hebben gedeeltelijk dezelfde functie maar het geheim zit hem in de details van elke spier die het de moeite waard maken om heel aandachtig te oberveren waar de pijn zich juist situeert.
Wat deze spieren ook uitermate bijzonder maakt is dat ze geen antagonist hebben in een andere spier. Antagonisten zijn spieren die in de tegenovergestelde richting van een spier werken om zo een beweging te laten tot stand komen bv. Ze doen dus dubbel werk, ze trekken samen om korter te worden maar ook weer samen om langer te worden. Door deze werking zijn het ook de snelst vermoeide spieren in het onderbeen.
Peroneus longus
De eerste spier en tevens de langste in het rijtje is de peroneus longus. Deze heeft het vaakst last van spierknopen en de hinder en/of pijn die dit veroorzaakt kan terug te vinden zijn in de enkel maar ook aan het eerste middenvoetsbeentje! Dit heeft te maken met de loop van deze spier. De bovenste aanhechting is ter hoogte van het kopje van het kuitbeen en het bovenste twee derde deel van de steel om dan te lopen langs het kuitbeen richting enkel en te kruisen over de buitenste rand van de voet, om helemaal aan de binnenkant van de voetzool te eindigen. Uitermate ongewoon met als doel de voet naar beneden te laten wijzen en zo de voetzool naar buiten. Zonder deze werking gaat lopen niet kan je simpel stellen. Pijnlijke zones in deze spier zijn meestal terug te vinden rond de buitenzijde van de enkel en komen ( bijna)overeen met de zones eierstokken of testis en vooral de lymfezone bovenbeen en lymfezone liesstreek (nieuwe NVBR voetenkaarten).
Nogal wat oorzaken kunnen spierknopen in deze spier tot gevolg hebben. Teveel wandelen of hardlopen is er eentje maar evengoed het dragen van hoge hakken of heel lange tijd in dezelfde houding zitten kunnen problemen geven. Zelfs in die mate dat er extra druk op de kuitzenuwen kan ontstaan met als resultaat gevoelloosheid en krachtverlies.
Door te werken met de (lopende) duim op de spier net onder het kopje van het kuitbeen zowel zacht als iets harder, ontspan je heel gericht deze spier. Wanneer de spier behoorlijk hard en stijf aanvoelt, kan je haar tussen je duim en wijsvinger nemen en losmaken.
Als hulpmiddel kan je je klanten het gebruik van de tennisbal of een ander type massagebal aanraden. Super belangrijk is dat problemen met deze spier niet onderschat worden omdat er chronische spierknopen kunnen ontstaan met uiteindelijk een ernstig letsel aan de enkels zoals gescheurde enkelbanden of pezen en botbreuken.
Peroneus brevis
De tweede kuitbeenspier is de peroneus brevis. Het pijnpatroon in deze spier is vergelijkbaar met het pijnpatroon van de peroneus longus met dat verschil dat de pijn verloopt langs het vijfde middenvoetsbeentje ( en niet zoals de longus dwars over de voetzoel richting eerste middenvoetsbeentje) omdat ze daar aanhecht en wij de pijn daardoor ook kunnen verwarren met de zones knie, elleboog, bovenarm en schouder.
Peroneus tertius
De laatste kuitbeenspier ( peroneus tertius) is een heel bijzondere spier en wel omdat hij zo goed verborgen ligt. Deze spier blijft problemen geven door een structurele verzwakking wanneer de oorspronkelijke problemen zoals verrekking, scheurtjes, … opgelost lijken. De derde kuitbeenspier hecht zich aan de voorkant van de onderste helft van het kuitbeen en zijn pees loopt voor de laterale malleolus ( buitenste enkelbot) om zich vervolgens te hechten aan de basis van het vierde en vijfde middenvoetsbeentje. De functie van deze spier is enerzijds het naar buiten draaien van de voetzool en anderzijds het optillen van de voorkant van de voet.
Het is niet gemakkelijk om met deze spier om te gaan omdat ongeveer 8 percent geen peroneus tertius heeft en één op zeven hebben een vierde kuitbeenspier die achter het onderste einde van het kuitbeen ligt en waardoor juist inschatten welke spier nu het probleem geeft, geen evidentie is.
Afgeleide pijnzones van deze spier zijn aan de buitenkant van het hielbeen, de zones die overeenkomen met eierstokken/teelballen en bekkenbodem. Vooral de pijn aan de buitenkant van het hielbeen kan enorm scherp zijn bij aanraking en verhoogde druk.
Enerzijds wordt de pijn verkeerdelijk geïnterpreteerd als een probleem met een enkelband of een pees-ontsteking en anderzijds kan het gevoel van een onbalans in een reflexzone ontstaan doordat de pijn zelden afneemt bij een ‘gewone’ reflexbehandeling en er dus een serieus probleem zou kunnen zijn.
Het andere pijngebied bij deze spier ligt dorsaal ter hoogte van het enkelgewricht, een zone die wij kennen als bekkenzone of lymfezone liesstreek (nieuwe NVBR voetenkaarten) of de lumbale zone en musculus latissimus dorsi (Integrale Voetreflexologie).
Om uit te sluiten of er met deze spier een probleem is gebruik je een diepe massagetechniek met de duimen of ondersteunende vingers ( je mag tamelijk stevig te werk gaan) op de pijnlijke zones waarbij je de spier richting hart masseert of geef je de raad aan de klant om met een tennisbal de pijnlijke zones te bewerken.
Blaasmeridiaan
Op niveau van de meridianen wordt de spiergroep die ligt aan de buitenzijde van zowel het linker als het rechterbeen doorkruist door de blaasmeridiaan! Door het bewerken van de groep spieren, in het bijzonder de peroneus longus, verdwijnt in sommige gevallen pijn of ongemak in de buik en/of lage rugpijnen.
Conclusie
Pijnzones rond het enkelgebied kunnen hun oorsprong vinden in een probleem van de peroneus spieren. Het is dan ook belangrijk dat wij, als reflexologen, ons bewust zijn dat een spieronbalans evengoed een anatomisch pijnlijke zone geeft die wij gemakkelijk met onze techniek van lopende duim kunnen aanpakken.
John Rooms
Maison John Footrooms
John Rooms 